Tytuł: Świecące meduzy
W latach 60. XX wieku uwagę badaczy przyciągnęło zjawisko fluorescencji meduz. W poszukiwaniu przyczyn takiego mechanizmu wykryto dwa świecące białka: aequorynę i świecące "na zielono" GFP. Do dalszych badań wybrano GFP, zidentyfikowano jego układ chromoforowy i sklonowano gen. Gen GFP stanowi obecnie jedyne źródło świecącego białka, ponieważ meduzy w których go zidentyfikowano z nieznanych przyczyn (zapewne zanieczyszczenia oceanu) wyginęły. Fluorescencja GFP służy jako marker (znacznik) wielu reakcji biochemicznych i procesów fizjologicznych trudnych do obserwacji. Wystarczy tu wspomnieć o dojrzewaniu neuronów, rozwoju zakażenia HIV, pogłębianiu się zmian w trakcie choroby Alzheimera, przerzutów nowotworowych. Za badania GFP przyznano w 2008 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
Wykładowca: Prof. dr hab. Magdalena Fikus, emerytowany pracownik naukowy Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie
Prof. dr hab. Magdalena Fikus, biochemiczka, lata badań i zainteresowanie genetyką i biotechnologią. Wieloletnia pracownica PAN (Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie) , wykładała także w UMCS i na uczelniach warszawskich. Ostatnio cykl wykładów w UW, Międzyuczelniane studia Humanistyczne MISH, „DNA- kod życia”. Współtwórczyni pierwszego polskiego Festiwalu Nauki w Warszawie (14 edycji), oraz imprez towarzyszących (trzy Kawiarnie Naukowe ) i in. Członkini Rady Programowej Centrum Nauki Kopernik. Przewodnicząca Rady Upowszechniania Nauki PAN. Popularyzatorka nauki w prasie, radio i telewizji.Napisała dziesiątki popularyzatorskich artykułów, udzieliła dziennikarzom setek wywiadów, także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Zainicjowała cykliczna 45. minutową audycję o problemach nauki w Radio TOK FM.Za swoją działalność popularyzatorską otrzymała m.in. nagrodę "Problemów" i "Kuriera Polskiego, nagrodę im. Hugona Steinhausa, nagrodę im. Bronisława Filipowicza, nagrodę Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Nagrodę Prezesa PAN, Nagrodę Rektora UW, Nagrodę Miasta Stoł. Warszawa. Laureatka tytułu „Fenomena Roku”, przyznanego przez Tygodnik Przekrój oraz tytułu „Popularyzatora Nauki” przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.