Tytuł: Biotechnologia: co obiecała i co daje
Początek nowoczesnej biotechnologii można powiązać z powstaniem inżynierii genetycznej (1972), która od początku obiecywała nowe odkrycia: w naukach podstawowych (budowa genów, genomów, mechanizmy regulacji ich aktywności, produkty białkowe) i w dziedzinie zastosowań (wytwarzanie leków, opanowanie systemu asymilacji azotu powietrza). Należy przyznać, że w naukach podstawowych dzięki stosowaniu metod inżynierii genetycznej, dokonano odkryć o niesłychanym znaczeniu (zjawisko genów podzielonych, odkrycie małych cząsteczek RNA i ich roli w regulacji aktywności genomów, opracowanie rewolucyjnych, szybkich i w miarę ulepszania automatyzowanych technik pracy, takich jak hybrydyzacja, sekwencjonowanie DNA i białek, PCR, mikromacierze).
Postępy biotechnologiczne, częściowo już osiągnięte, są często bardziej obiecujące niż przewidywano. Biotechnologia rozwija się z różna szybkością w różnych dziedzinach: najszybciej w diagnostyce medycznej i produkcja leków, najwolniej w biotechnologii przemysłowa. Pojawiły się poważne problemy w zakresie bioetyki (spory o komórki macierzyste, klonowanie, hybrydy zwierzęce, GMO), a także własności intelektualnej (patenty). Pojawił się także trzeci - po nauce i przemyśle - partner, z którym trzeba się liczyć: opinia publiczna. Biotechnologię nadal uważa się za technologie przyszłości w szybko zmieniającym się świecie, pełnym problemów demograficznych, socjalnych, ekonomicznych. Jej droga w przyszłość na pewno nie będzie prosta i zawsze, we wszystkich gałęziach, wznosząca.
Wykładowca: Prof. dr hab. Magdalena Fikus, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie
Kręgiem zainteresowań zawodowych prof. Magdaleny Fikus w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie są genetyka i biofizyka. Prof. Fikus prowadzi także wykłady akademickie w warszawskich uczelniach wyższych. Jest członkiem Rad Naukowych IBB PAN i Międzywydziałowego Studium Biotechnologii PW. Jest Przewodniczącą Rady Upowszechniania Nauki przy Prezesie PAN, wiceprezesem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, a także członkiem Rady Programowej w Centrum Nauki Kopernik. Wiele uwagi poświęca popularyzacji osiągnięć naukowych - jest współorganizatorką odbywających się od wielu lat Warszawskich Festiwali Nauki, autorką książek popularnonaukowych i rozdziałów w podręcznikach biologii molekularnej. Jest też pomysłodawczynią i współorganizatorką Warszawskiej Kawiarni Naukowej, Szkoły Biologii Molekularnej Festiwalu, inicjatorką szkoły popularyzacji matematyki. Napisała dziesiątki popularyzatorskich artykułów, udzieliła dziennikarzom setek wywiadów, także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Zainicjowała cykliczna 45. minutową audycję o problemach nauki w Radio TOK FM. Jest współorganizatorką i inicjatorką Stowarzyszenia Europejskich Spotkań z Nauką (European Science Events Association, EUSCEA), jest także ekspertem krajowym w European Science in Society Program Committee w Brukseli. Za swoją działalność popularyzatorską otrzymała m.in. nagrodę "Problemów" i "Kuriera Polskiego, nagrodę im. Hugona Steinhausa, nagrodę im. Bronisława Filipowicza, nagrodę Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Nagrodę Prezesa PAN, Nagrodę Rektora UW, Nagrodę Miasta stoł. Warszawa. Laureatka tytułu „Fenomena Roku”, przyznanego przez Tygodnik Przekrój oraz tytułu „Popularyzatora Nauki” przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.
Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie powstał w roku 1957. Jego profil naukowy ewoluował od klasycznej biochemii i chemii fizycznej do uprawianej obecnie biologii molekularnej. Badania prowadzone w Instytucie mają duże znaczenie dla medycyny (inżynieria genetyczna, badanie genotypów bakterii i innych prostych organizmów). Instytut zatrudnia około 200 pracowników naukowych, prowadzi studia doktoranckie dla absolwentów wydziałów biologii, chemii, fizyki, nauk rolniczych i medycyny oraz liczne prace magisterskie, także studentów spoza Warszawy. Mieści się w nim również obecnie Centrum Doskonałości Biotechnologii Molekularnej, powołane w ramach 5 Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz Centrum Polsko-Francuskie Biotechnologii Roślin.