4 lipca 2009 roku, godz. 2000

Tytuł: Genetyków gra w Pana Boga

Od inżynierii genetycznej, (o której mówi się już bardzo dawno i zdziwienie u niektórych budzi fakt, że zaczęła się tylko 38 lat temu), poprzez biotechnologię (30 lat), biolodzy doszli do nowej umiejętności, wiedzy i (w przyszłości) technologii, czyli biologii syntetycznej. O wszystkich tych działach nauki mówi się, że są igraniem z przyrodą lub też grą w Pana Boga.

Z wykładu dowiemy się, co nowego pojawiło się wraz z pojęciem biologii syntetycznej. Wyrosła z świadomości, że umiemy już wiele elementów komórkowych sami syntetyzować z najprostszych składników, handlowo dostępnych. Tak jest z kwasami nukleinowymi i białkami. Publikowane są także prace opisujące pierwsze składanki skomplikowanych struktur – chromatynę, rybosomy, sztuczne chromosomy, sztuczne błony komórkowe.

Biologia syntetyczna postawiła jako cel składanie życia z gotowych elementów: biologiczne lego. Stawia sobie jako cel tworzenie nowego kodu genetycznego – nowych, nie istniejących w przyrodzie białek i kwasów nukleinowych. Jednym słowem imitację, ale nie powtórzenie dzieł ewolucji. Czym to się może skończyć, nie wiemy. Na razie dobrze jest wiedzieć, że do takich prac zabrali się już biolodzy w kilku krajach i że ich tworom przepowiada się szybką komercjalizację.

Wykładowca: Prof. dr hab. Magdalena Fikus, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie

Kręgiem zainteresowań zawodowych prof. Magdaleny Fikus w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie są genetyka i biofizyka. Prof. Fikus prowadzi także wykłady akademickie w warszawskich uczelniach wyższych. Jest członkiem Rad Naukowych IBB PAN i Międzywydziałowego Studium Biotechnologii PW. Jest Przewodniczącą Rady Upowszechniania Nauki przy Prezesie PAN, wiceprezesem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, a także członkiem Rady Programowej w Centrum Nauki Kopernik. Wiele uwagi poświęca popularyzacji osiągnięć naukowych - jest współorganizatorką odbywających się od wielu lat Warszawskich Festiwali Nauki, autorką książek popularnonaukowych i rozdziałów w podręcznikach biologii molekularnej. Jest też pomysłodawczynią i współorganizatorką Warszawskiej Kawiarni Naukowej, Szkoły Biologii Molekularnej Festiwalu, inicjatorką szkoły popularyzacji matematyki. Napisała dziesiątki popularyzatorskich artykułów, udzieliła dziennikarzom setek wywiadów, także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Zainicjowała cykliczna 45. minutową audycję o problemach nauki w Radio TOK FM. Jest współorganizatorką i inicjatorką Stowarzyszenia Europejskich Spotkań z Nauką (European Science Events Association, EUSCEA), jest także ekspertem krajowym w European Science in Society Program Committee w Brukseli. Za swoją działalność popularyzatorską otrzymała m.in. nagrodę "Problemów" i "Kuriera Polskiego, nagrodę im. Hugona Steinhausa, nagrodę im. Bronisława Filipowicza, nagrodę Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Nagrodę Prezesa PAN, Nagrodę Rektora UW, Nagrodę Miasta Stoł. Warszawa. Laureatka tytułu „Fenomena Roku”, przyznanego przez Tygodnik Przekrój oraz tytułu „Popularyzatora Nauki” przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.

Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie powstał w roku 1957. Jego profil naukowy ewoluował od klasycznej biochemii i chemii fizycznej do uprawianej obecnie biologii molekularnej. Badania prowadzone w Instytucie mają duże znaczenie dla medycyny (inżynieria genetyczna, badanie genotypów bakterii i innych prostych organizmów). Instytut zatrudnia około 200 pracowników naukowych, prowadzi studia doktoranckie dla absolwentów wydziałów biologii, chemii, fizyki, nauk rolniczych i medycyny oraz liczne prace magisterskie, także studentów spoza Warszawy. Mieści się w nim również obecnie Centrum Doskonałości Biotechnologii Molekularnej, powołane w ramach 5 Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz Centrum Polsko-Francuskie Biotechnologii Roślin.