2 lipca 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Terapie genowe.Czy będą możliwe?

Pierwsze sukcesy inżynierii genetycznej napełniły nadzieją lekarzy, którzy mieli świadomość niemożliwości wyleczenia chorób genetycznych klasycznymi metodami.  Przewidywano trudności: konieczność dokładnej diagnozy genetycznej określonego schorzenia z decyzją, czy w ogóle zaangażowany gen/y  podlegać może naprawie, konieczność wyodrębnienia "leczniczego " genu, opracowanie sposobów wprowadzenia takich genów pacjentowi i tak dalej: lista wymogów jest bardzo długa. Po pierwszej udanej próbie (1990) wprowadzenia człowiekowi genu markerowego nastąpił etap nieśmiałych różnych prób somatycznej terapii genowej, który uległ zahamowaniu przy pierwszych groźnych niepowodzeniach z konkretnymi pacjentami (najbardziej nagłośniony przypadek Jesse Gelsingera).  Najtrudniejszym etapem do pokonania jest wybór i zastosowanie wektora wprowadzającego leczniczy gen. Szuka się niekonwencjonalnych pomysłów genetycznych, a moment opracowania standardowej wygodnej dla pacjenta terapii odsuwa się w przyszłość.

Wykładowca: Prof. dr hab. Magdalena Fikus, emerytowany pracownik naukowy Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie

Biochemiczka, lata badań i zainteresowanie genetyką i biotechnologią. Wieloletnia pracownica PAN  (Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie) , wykładała także w UMCS i na uczelniach warszawskich. Ostatnio cykl wykładów w UW, Międzyuczelniane studia Humanistyczne MISH, „DNA- kod życia”. Współtwórczyni pierwszego polskiego Festiwalu Nauki w Warszawie (14 edycji), oraz imprez towarzyszących (trzy Kawiarnie Naukowe ) i in. Członkini Rady Programowej Centrum Nauki Kopernik. Przewodnicząca Rady Upowszechniania Nauki PAN.  Popularyzatorka nauki w prasie, radio i telewizji.Napisała dziesiątki popularyzatorskich artykułów, udzieliła dziennikarzom setek wywiadów, także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Zainicjowała cykliczna 45. minutową audycję o problemach nauki w Radio TOK FM.Za swoją działalność popularyzatorską otrzymała m.in. nagrodę "Problemów" i "Kuriera Polskiego, nagrodę im. Hugona Steinhausa, nagrodę im. Bronisława Filipowicza, nagrodę Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Nagrodę Prezesa PAN, Nagrodę Rektora UW, Nagrodę Miasta Stoł. Warszawa. Laureatka tytułu „Fenomena Roku”, przyznanego przez Tygodnik Przekrój oraz tytułu „Popularyzatora Nauki” przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.

Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie powstał w roku 1957. Jego profil naukowy ewoluował od klasycznej biochemii i chemii fizycznej do uprawianej obecnie biologii molekularnej. Badania prowadzone w Instytucie mają duże znaczenie dla medycyny (inżynieria genetyczna, badanie genotypów bakterii i innych prostych organizmów). Instytut zatrudnia około 200 pracowników naukowych, prowadzi studia doktoranckie dla absolwentów wydziałów biologii, chemii, fizyki, nauk rolniczych i medycyny oraz liczne prace magisterskie, także studentów spoza Warszawy. Mieści się w nim również obecnie Centrum Doskonałości Biotechnologii Molekularnej, powołane w ramach 5 Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz Centrum Polsko-Francuskie Biotechnologii Roślin.

-------------------------------------------------------------------------

9 lipca 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Co to znaczy, że Pismo Święte jest natchnione?

Tezy do wykładu:
1. Duch Święty, który mówił przez proroków (Symbol apostolski)
2. Bóg, który wiele razy i na różne sposoby przemawiał... (Hbr 1,1)
3. Terminologia natchnienia
- rozumienie popularne
- obrazy w Starym Testamencie: Słownictwo, m.in. neum Jahwe, „to mówi Pan" itp.
- w Nowym Testamencie: theopneustos; divinitus inspirata
5. Natchnienie do pisania czy przepowiadania?
6. Przekład tekstu biblijnego - też natchniony?
7. Natchnienie bierne i czynne - stanowisko ewangelików
8. Interpretacja natchnienia w historii teologii, m.in. Tomasz z Akwinu
9. Stanowisko Vaticanurn II - Dei Verbum; Benedykt XVI - Verbum Domini

Wykładowca: Ksiądz prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga, Biskup Pelpliński

Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Jan Bernard Szlaga jest profesorem biblistyki W latach 1981-84 pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologii w KUL , zaś w latach 1984-88 sprawował obowiązki prorektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Był wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownym w Lublinie. Obecnie jest profesorem Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie oraz Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie od 1991 r. jest profesorem zwyczajnym na Wydziale Filologiczno-Historycznym. Od 1988 roku sprawował funkcję Biskupa Pomocniczego ówczesnej Diecezji Chełmińskiej, zaś od 1992 r. jest Biskupem Pelplińskim. Od 1996 roku pełni również funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski, jest członkiem Rady do spraw Ekumenizmu oraz członkiem Dialogu pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski, a Polską Radą Ekumeniczną. Jest autorem ponad 350 publikacji, książek, zbiorowych prac książkowych, recenzji, wywiadów, artykułów, felietonów, opracowań encyklopedycznych.

-------------------------------------------------------------------------

16 lipca 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Co zakłóca funkcjonowanie zegara biologicznego u człowieka?

Organizm człowieka funkcjonuje rytmicznie, pozostając w zgodzie z obrotowym ruchem Ziemi wokół własnej osi (dzięki czemu dzień i noc nastają po sobie z niezmienną regularnością) i jej obiegiem wokół Słońca, przynoszącym pory roku i stosowne do tego zmiany w przebiegu większości procesów fizjologicznych. Ale nawet pozostając w zupełnej izolacji od informacji środowiskowych, człowiek (zwierzęta także) wykazuje podobną okołodobową zmienność wielu funkcji fizjologicznych (np. u zdrowego człowieka niska temperatura ciała rano i podwyższona po południu), co sugeruje istnienie wewnętrznego zegara, odmierzającego czas i synchronizującego przebieg funkcji życiowych z warunkami otoczenia. Zegar ten, a raczej jego główny mechanizm (tzw. oscylator centralny), jest zlokalizowany w ośrodkowym układzie nerwowym, w tzw. jądrach nadskrzyżowaniowych (SCN) przedniego podwzgórza, skąd drogami nerwowymi wysyłane są „polecenia” do narządów obwodowych, w których toczą się wszystkie funkcje życiowe.  Obecnie wiemy również coraz więcej o istnieniu tzw. zegarów obwodowych (peryferycznych), mieszczących się w większości komórek/tkanek naszego organizmu.

Zgromadzono już znaczną liczbę dowodów wskazujących na to, że zaburzenia organizacji okołodobowej organizmu stanowią jeden z podstawowych czynników ryzyka występowania w nowoczesnych społeczeństwach takich chorób cywilizacyjnych jak nowotwory, otyłość, depresja czy cukrzyca typu II. Najsilniejszym synchronizatorem głównego oscylatora jest świtało, które powinno działać na receptory obecne w siatkówce oka zgodnie z 24-godzinną dobą, w której okresy światła i ciemności następują po sobie regularnie. Niestety, współczesny styl życia sprawia, że coraz częściej mamy do czynienia z tzw. skażeniem świtałem, czyli ekspozycją człowieka na światło w nocy, co jest związane np. z pracą zmianową. W takich warunkach następuje zaburzenie funkcji szyszynki, mieszczącego się w mózgu narządu neuroendokrynowego, którego zadaniem jest, za pośrednictwem powstającej tam melatoniny, informowanie zarówno zegara centralnego jak i wszystkich narządów i komórek organizmu o nastaniu ciemności i nadejściu pory snu. Ponieważ melatonina bierze udział w regulacji przebiegu wielu procesów fizjologicznych, jest oczywistym, że wszelkie czynniki, które zaburzają jej nocną syntezę w szyszynce, zakłócają także funkcjonowanie organizmu człowieka. Należą do nich takie sytuacje, obok pracy zmianowej, jak podróże transkontynentalne, ociemniałość, pozostawanie w tzw. warunkach bezsygnałowych czyli na statkach kosmicznych, łodziach podwodnych, stacjach polarnych…  Przyjmuje się również, że takie czynniki jak poziom metabolizmu, pobieranie pokarmu i jego pory, a także zawartość niektórych składników odżywczych mogą działać jako „dawcy czasu” czyli kontrolować funkcjonowanie zegara biologicznego, a zwłaszcza zegarów obwodowych.

O tym wszystkim dowiedzą się Państwo bardziej szczegółowo podczas kolejnego wykładu, przedstawianego podczas Wakacyjnych Spotkań z Nauką. Serdecznie zapraszamy 16 lipca!

Wykładowca: Prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta, Uniwersytet Warszawski, Zakład Fizjologii Zwierząt, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa

Prof. Krystyna Skwarło-Sońta (e-mail: kss@biol.uw.edu.pl) jest pracownikiem naukowym Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i prodziekanem tego wydziału. W Zakładzie Fizjologii Zwierząt Kręgowych Instytutu Zoologii zajmuje się fizjologią porównawczą zwierząt, zwłaszcza neuroimmunologią i regulacją hormonalną. Jest autorką wielu prac naukowych, książek popularnonaukowych i artykułów. Piastuje funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, jest członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz Neuroimmunological Society.

Uniwersytet Warszawski powstał w roku 1816 roku z inicjatywy S.K. Potockiego i S. Staszica jako Królewski Uniwersytet Warszawski. W okresie rozbiorów wielokrotnie zamykany w wyniku carskich represji. Od 1915 roku działa jako polska uczelnia, zaś w latach 30-tych otrzymuje imię J. Piłsudskiego. Uniwersytet liczy wówczas 9 wydziałów. W okresie II wojny światowej działa w konspiracji. Obecnie uczelnia ma 18 wydziałów, ok. 5,5 tys. pracowników akademickich i kształci ponad 60 tys. studentów.

-------------------------------------------------------------------------

23 lipca 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Powodzie w świetle nowych uwarunkowań prawnych i możliwych zmian klimatycznych

Powodzie są zjawiskiem naturalnym, które występowało od zarania ludzkości. Powodzie były są i będą. Nie mamy możliwości pełnego zabezpieczenia się przed powodzią i jej skutkami. Możemy natomiast w znacznym stopniu wpływać na ograniczenie pojawiania się powodzi, przygotować się do przeżycia powodzi i zabezpieczyć się przed jej negatywnymi skutkami oraz zorganizować usunięcie skutków powodzi. Bardzo istotną rolę w tym całym procesie odgrywa możliwość prognozowania powodzi, uwzględniając przyczyny powodzi (intensywne opady deszczu, tajanie śniegu i lodów czy zatory lodowe). Biorąc pod uwagę ogromne straty ekonomiczne społeczne czy ekologiczne, jakie wywołują powodzie, Unia Europejska w 2010 r. wydała specjalną Dyrektywę Powodziową, która zobowiązuje wszystkie kraje UE do jej stosowania. Dziś bardzo dużo mówimy o zmianach klimatycznych, co wywołuje wiele kontrowersji. Rzeczą bezdyskusyjną jest coraz częstsze pojawianie się sytuacji ekstremalnych oraz pojawianie się coraz wyższych ekstremów.

Wykładowca: Prof. dr hab. inż. Wojciech Majewski, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Prof. Wojciech Majewski jest jednym z najwybitniejszych polskich hydrotechników, międzynarodowym ekspertem w dziedzinie budownictwa wodnego i gospodarki wodnej. W  latach 2000-2004 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Budownictwa Wodnego PAN. Obecnie jest członkiem Rady Naukowej IBW.

Jego praca polega m.in. na prognozowaniu skutków różnych rozwiązań technicznych na otaczające środowisko i znajdowaniu optymalnych rozwiązań. Problematyka ta jest dla Profesora szczególnie interesująca ze względu na konieczność połączenia rozwoju gospodarczego kraju z wymogami przyrodniczymi i ekologicznymi. Profesor Majewski wielokrotnie stawał na czele zespołów ekspertów, zajmujących się problematyką budownictwa wodnego. Dzięki swoim badaniom nad prognozowaniem zatorów lodowych i powodzi przez nie powodowanych został przewodniczącym Sekcji Problemów Lodowych w Międzynarodowej Asocjacji Badań Hydraulicznych. Pełnił tę funkcję przez dwie dwuletnie kadencje. Uczonego z Polski wybrano niespodziewanie na to stanowisko, mimo że do tej pory krajami dominującymi w tej problematyce były Stany Zjednoczone, Kanada, Szwecja, Norwegia i Niemcy. Ostatnio opublikował monografię nt. przepływu w rzekach przy wystąpieniu zjawisk lodowych.

We współpracy z Komitetem Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk przez 25 lat był organizatorem Ogólnopolskiej Szkoły Hydrauliki – specjalistycznego forum, na którym prezentowane są najnowsze osiągnięcia naukowe w dziedzinie hydrauliki wód śródlądowych. Jest wiceprzewodniczącym Komitetu Gospodarki Wodnej PAN oraz członkiem Komitetu Planeta Ziemia PAN. W ramach tego Komitetu opublikował ostatnio broszurę o charakterze popularno-naukowym pt. Woda – jakim celom służy i jak ją wykorzystywać. Zajmuje się również działalnością dydaktyczną - na Politechnice Gdańskiej prowadzi wykłady z gospodarki wodnej w języku angielskim dla specjalistycznego studium „Environment Protection and Management”. Opublikował ponad 300 prac w języku polskim i angielskim. Wypromował 6 doktorów nauk technicznych. Był recenzentem wielu prac doktorskich, habilitacyjnych oraz oceny dorobku na tytuł profesora. Obecnie w IMGW uczestniczy w realizacji projektu pt. Wpływ klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo.

Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku swoją działalność rozpoczął w roku 1953, prowadzi badania naukowe dla celów gospodarki wodnej, budownictwa hydrotechnicznego i inżynierii morskiej w ramach takich dyscyplin naukowych jak: mechanika płynów, geomechanika oraz teoria budowli inżynierskich. Większość dużych obiektów hydrotechnicznych w Polsce (np. zapory w Tresnej, Włocławku, Solinie, Koronowie, Port Północny czy Kanał Piastowski) zaprojektowano przy udziale Instytutu, który prowadził również badania i pomiary zagranicą (Irak, Libia, Senegal, Wietnam, Algieria, Kuba, Maroko, Syria, Jugosławia, Holandia, Nigeria). W Instytucie pracują obecnie 62 osoby, w tym 34 pracowników naukowych. Instytut posiada prawo nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwa.

-------------------------------------------------------------------------

30 lipca 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Rybołówstwo w Państwie Krzyżackim w Prusach w XIII-XVI w.

Na terenie Państwa Krzyżackiego w Prusach istniały bardzo korzystne warunki do rozwoju rybołówstwa: liczne jeziora, rzeki oraz Morze Bałtyckie z Zatoką Pucką, Zatoką Gdańską i Zalewem Wiślanym. Ponadto powstawały sztuczne zbiorniki wodne (stawy), w których możliwa była hodowla ryb. Rybołówstwo na tym obszarze można rozpatrywać w dwóch zasadniczych płaszczyznach: połów ryb przez poddanych Zakonu Krzyżackiego, który był regulowany przez prawa nadawane miastom, wsiom i poszczególnym poddanym oraz gospodarka rybacka prowadzona przez sam Zakon.

Na podstawie zachowanych źródeł archeologicznych, pisanych i ikonograficznych w ramach wykładu przedstawiony zostanie w miarę pełny obraz gospodarki rybackiej: sposoby połowów ryb, ograniczenie prawne tych przedsięwzięć, narzędzia do połowu, organizacja stawów rybnych, funkcje i obowiązki urzędników krzyżackich (Rybicki, Fischmeister), gatunki ryb poławianych w akwenach.

Wykładowca: dr Adam Chęć, Zakład Archeologii Późnego Średniowiecza i Czasów Nowożytnych, Pracownia Dziejów Szkła, Instytut Archeologii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Dr Adam Chęć, adiunkt w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu

   Urodziłem się 41 lat temu w Malborku. Z okien mieszkania  moich rodziców rozpościera się piękna panorama zamku malborskiego, która już w dzieciństwie była dla mnie wielką inspiracją. Podobno już jako przedszkolak lubiłem z rodzicami zwiedzać zabytki. Po uzyskaniu matury w Technikum Elektronicznym (! – błąd młodości…) zdałem na studia wybierając archeologię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie rozwijałem swoje zainteresowania archeologią, architekturą i historią późnego średniowiecza oraz Zakonem Krzyżackim.

   Po ukończeniu studiów magisterskich rozpocząłem studia doktoranckie zakończone obroną rozprawy dotyczącej romańskiej bazyliki św. Trójcy w Strzelnie.

    Obecnie pracuję na stanowisku adiunkta w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu. Prowadziłem prace archeologiczne na terenie zamków i folwarków zakonnych na terenie państwa krzyżackiego w Prusach. Finalizuję rozprawę habilitacyjną dotyczącą fortyfikacji miast na terenie państwa krzyżackiego.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu powstał w sierpniu 1945 roku. W początkowym okresie jego funkcjonowania trzon kadry stanowili profesorowie i pracownicy administracyjni z Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W chwili powstania uczelnia składała się z Wydziału Humanistycznego i Matematyczno-Przyrodniczego. Liczna wydziałów i kierunków studiów rosła jednakże z każdym rokiem i obecnie, po połączeniu z byłą Akademią Medyczną w Bydgoszczy na Uniwersytecie funkcjonuje 16 wydziałów, na których, na ponad 72 kierunkach, studiuje około 31 tys. studentów. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, jest obecnie największą uczelnią Polski Północnej. W przeprowadzanych w ostatnich latach rankingach znalazł się w pierwszej piątce polskich uniwersytetów.

-------------------------------------------------------------------------

6 sierpnia 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Inżynieria sejsmiczna - czyli jak budować konstrukcje odporne na trzęsienia ziemi

Trzęsienia ziemi uważane są za jedne z najbardziej niebezpiecznych i jednocześnie najmniej przewidywalnych obciążeń, jakimi mogą być poddane konstrukcje budowlane. Pod gruzami zniszczonych na wskutek wstrząsów sejsmicznych domów, mostów i innych budowli giną co roku dziesiątki tysięcy ludzi. Straty materialne związane z trzęsieniami ziemi szacowane są w setkach miliardów dolarów. Projektowanie konstrukcji odpornych na wstrząsy sejsmiczne ma więc szczególnie ważne znaczenie stając się jednym z najważniejszych wyzwań budownictwa na świecie, szczególnie w krajach o dużej aktywności sejsmicznej.

Treści wykładu:

Czym zajmuje się inżynieria sejsmiczna?
Przyczyny powstawania trzęsień ziemi.
Magnituda, intensywność i inne parametry wstrząsu sejsmicznego.
Historyczne trzęsienia ziemi.
Trzęsienia ziemi i wstrząsy górnicze w Polsce.
Mapy zagrożenia sejsmicznego.
Rodzaje uszkodzeń konstrukcji budowlanych na skutek działania obciążenia sejsmicznego. Zachowanie się budowli podczas trzęsień ziemi.
Spektrum odpowiedzi.
Badania eksperymentalne.
Metody numeryczne w inżynierii sejsmicznej.
Projektowanie konstrukcji odpornych na wstrząsy sejsmiczne.

Wykładowca: dr hab. inż. Robert Jankowski, prof. nadzw. PG, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska

Dr hab. inż. Robert Jankowski, prof. nadzw. PG, ukończył trzyletnie studia doktoranckie na Uniwersytecie Tokijskim w Japonii, broniąc w 1997 roku pracę doktorską z zakresu inżynierii sejsmicznej. Obecnie pełni funkcję członka Zarządu Polskiej Grupy Inżynierii Sejsmicznej i Parasejsmicznej oraz wiceprzewodniczącego Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej. Jest także członkiem komitetów redakcyjnych czasopism międzynarodowych: Earthquakes and Structures, Journal of Applied Sciences, Journal of Engineering, International Journal of Earth Sciences and Engineering oraz członkiem Komitetu Naukowego XII Sympozjum „Wpływy sejsmiczne i parasejsmiczne na budowle”, Kraków 2009. Jest autorem lub współautorem ponad 100 publikacji z zakresu inżynierii sejsmicznej, głównie w zagranicznych czasopismach naukowych.

Politechnika Gdańska powstała w 1904 roku jako Królewska Wyższa Szkoła Techniczna w Gdańsku. Uroczysta inauguracja odbyła się 6 października tego roku w obecności cesarza Wilhelma II, a pierwszym rektorem uczelni został wybitny matematyk Hans von Mangoldt. 24 maja 1945 roku, na mocy dekretu Rządu Tymczasowego RP, Politechnika Gdańska stała się polską państwową szkołą akademicką. Obecnie na uczelni znajduje się 9 wydziałów, na których studiuje ponad 24 tysiące studentów na studiach inżynierskich i magisterskich realizowanych w systemie stacjonarnym i niestacjonarnym oraz ponad 400 słuchaczy studiów doktoranckich. Uczelnia zatrudnia ponad 2500 osób, w tym ponad 1200 nauczycieli akademickich.

-------------------------------------------------------------------------

13 sierpnia 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Więc chodź, pomaluj mój świat...Księga Życia fluorescencją odczytywana

W powszechnej świadomości przełom wieków okazał się niezwykłą chwilą dla nauk biomedycznych. W 2000 r. opublikowano sekwencje genomu człowieka oraz rośliny modelowej – Arabidopsis thaliana. Jednak w tym samym okresie nastąpiła również prawdziwa rewolucja w badaniach najmniejszej jednostki życia – komórki. Ukoronowaniem zmian stała się Nagroda Nobla, przyznana w 2008 roku, za odkrycie i charakterystykę białka zielonej fluorescencji (GFP). Zastosowanie GFP i opracowanie nowych technik mikroskopowych odmieniło zupełnie współczesną biologię komórki i uczyniło z niej niezwykle dynamiczną gałąź nauki. Podczas wykładu zostaną przedstawione konsekwencje tych zmian, a przede wszystkim ogromne możliwości poznawcze nowych technologii. Opisane będą sposoby wejrzenia nie tylko w strukturę, ale również w funkcje różnych części komórek, wzajemnych oddziaływań organelli i pojedynczych cząsteczek w obrębie i między komórkami, jak również w przebieg różnych procesów zachodzących w żywych komórkach.

Wykładowca: Prof. zw. dr hab. Przemysław Wojtaszek, Zakład Biologii Molekularnej i Komórkowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; Prodziekan ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Wydziału Biologii UAM; email: przemow@amu.edu.pl

Prof. Przemysław Wojtaszek jest biologiem roślin, zajmuje się zagadnieniami z pogranicza biologii komórki, biochemii i fizjologii roślin. W centrum jego zainteresowań jest strukturalna i funkcjonalna integralność komórek roślin. Autor lub współautor około 250 artykułów i komunikatów naukowych. Członek-założyciel oraz pierwszy prezydent Polskiego Towarzystwa Biologii Eksperymentalnej Roślin, członek Towarzystw: Biochemicznego, Biologii Komórki, i Botanicznego oraz The Biochemical Society (Wlk. Brytania). Redaktor Naczelny Acta Physiologiae Plantarum i Communicative and Integrative Biology oraz członek rad redakcyjnych The Biochemical Journal, BMC Plant Biology, Plant Signaling and Behavior i Acta Societatis Botanicorum Poloniae. Członek Komitetu Biotechnologii przy Prezydium PAN oraz Komitetu Fizjologii, Genetyki i Hodowli Roślin PAN.

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza jest trzecim pod względem wielkości uniwersytetem w Polsce. Utworzony został 7 maja 1919 r. Początkowo zwany Wszechnicą Piastowską, od 1920 r. Uniwersytetem Poznańskim, a od 1955 r. nosi imię Adama Mickiewicza. Początki Wydziału Biologii wiążą się ściśle z powstaniem Uniwersytetu, gdy wśród 21 katedr Wydziału Filozoficznego znalazły się Katedra Botaniki i Katedra Zoologii. W obecnej postaci Wydział Biologii powołano do życia w 1984 r. i stanowi on jeden z 14 wydziałów UAM. Misją Wydziału jest rozwijanie nauk o życiu oraz budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy poprzez edukację biologiczną. Poszukując odpowiedzi na pytanie “Czym jest Życie?”, badamy jego przejawy na wszystkich poziomach organizacji hierarchicznej, od cząsteczek po krajobrazy i problemy globalne. Zebraną wiedzę wykorzystujemy w zastosowaniach biotechnologicznych i w ochronie środowiska. Wydział aktywnie uczestniczy w kształceniu studentów na wszystkich poziomach edukacji akademickiej, do stopnia doktora nauk biologicznych. Będąc częścią naukowego Poznania, Wydział jest otwarty na potrzeby społeczne i upowszechnia świadomość problemów przyrodniczych, w tym biologicznych, wśród ludzi wszystkich grup wiekowych.

-------------------------------------------------------------------------

20 sierpnia 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Moje fascynacje starożytnym Bizancjum

Tysiąc lat dzielących upadek Imperium Rzymskiego i zdobycie Konstantynopola przez Turków to fascynujący okres w dziejach Europy. W odróżnieniu od chaosu jaki powstał w Zachodniej Europie, na wschodzie trwało Imperium, które odcisnęło piętno na wszystkich krajach wschodniej części regionu śródziemnomorskiego, Bałkanów i Europy Zachodniej i Środkowo-Zach. Zaginiony, tajemniczy świat Bizancjum, który nie miał współczesnego spadkobiercy, to coś więcej niż bogactwo, panowanie na morzu oraz mechanizmy władzy cesarskiej. "Bizantyjski", nie zawsze oznacza pejoratywny. Bizancjum to nie tylko spiski, zamachy w połączeniem z olbrzymim bogactwem. Wydali wielu rozumnych władców (Konstantyn, Justynian), nowatorskich teologów. Jego wpływy kulturowe i artystycznesą trwałym dziedzictwem ludzkości, zaś sposób sprawowania, powstanie dworu cesarskiego, służba dyplomatyczna,cywilna biurokracja, ceremoniał koronacji, sprawowanie władzy politycznej przez kobiety są spuścizną Bizancjum. O tym wszystkim zamierzam opowiedzieć w czasie spotkania w Czarlinie , nie językiem historyka lecz osoby zafascynowanej historią.

Wykładowca: Prof. dr hab. inż. Stanisław Massel

Prof. Stanisław Massel, członek rzeczywisty PAN, wybitny specjalista w zakresie falowania. Absolwent Wydziału Budownictwa Politechniki Gdańskiej, po ukończeniu studiów rozpoczyna pracę w Instytucie Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku, gdzie m. in. pełni funkcję kierownika Zakładu Hydrauliki Morskiej, a następnie dyrektora Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku. W latach 1991-1999 pracuje naukowo w Australian Institute of Marine Science w Townsville. W latach 2003- 2010 dyrektor Instytutu Oceanologii PAN, obecnie największej placówki oceanologicznej w Polsce. Wykładowca Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego. Wielokrotnie zapraszany do wygłoszenia wykładów w instytutach naukowych byłego ZSRR, USA, Niemiec, Norwegii i Francji. Członek licznych stowarzyszeń i asocjacji, konsultant naukowy w różnych instytutach naukowych i instytucjach komercyjnych związanych z eksploatacją morza. Autor 10 książek i ponad 150 artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych.

Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie powstał w roku 1983 jako kontynuacja działającej od 1953 roku Morskiej Stacji PAN. Zatrudnia 162 pracowników, w tym 20 profesorów i docentów i 38 doktorów. IO PAN jest siedzibą Komitetu Badań Morza PAN, ma prawa nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk o Ziemi w dziedzinie oceanologii, jest właścicielem statku naukowego S/Y „OCEANIA”. W Instytucie mieści się również obecnie Europejskie Centrum Doskonałości Morza Szelfowego CeSSS (Centre of Excellence for Shelf Seas Science).

-------------------------------------------------------------------------

26 sierpnia 2011 roku, godz. 2000

Tytuł: Daleka i tajemnicza Wyspa Wielkanocna

Maleńka Wyspa Wielkanocna uważana jest za najdalsze zamieszkałe miejsce na Ziemi. Położona jest na ogromnym Pacyfiku, oddalona jest o tysiące kilometrów od kontynentu południowoamerykańskiego na wschodzie i od wysp Polinezji Francuskiej na zachodzie. Historia, rozwój cywilizacji i kultury wyspy owiane są tajemnicą. Nie wiadomo dokładnie, kiedy pojawili się na niej pierwsi ludzie, kim byli, skąd przybyli. Nie wiemy, dlaczego ci ludzie tworzyli, transportowali i ustawiali na rozsianych na wyspie platformach olbrzymie, kilkudziesięciotonowe posągi kamienne. Pismo tych ludzi, „rongo-rongo”, zapisane na drewnianych i kamiennych tabliczkach, do dziś nie zostało odczytane. Jaka była religia społeczności wyspy, jakie obyczaje?

O tym mówił będzie wykładowca, który przebywał na Wyspie Wielkanocnej i uległ fascynacji, poznając jej egzotyczne osobliwości.

Wykładowca: Dr hab. inż. Lesław Zabuski, prof. nadzw. IBW PAN, Instytut Budownictwa Wodnego PAN, 80-328 Gdańsk, ul. Kościerska 7, tel. 0-58 552 20 11, e-mail: lechu@ibwpan.gda.pl

Dr hab. inż. Lesław Zabuski jest pracownikiem naukowym w IBW PAN w Gdańsku od ponad 35 lat. Wybitny specjalista w zakresie mechaniki skał. Jego prace badawcze koncentrują się na obszarze Karpat, gdzie zajmuje się zagadnieniami procesów deformacji i stateczności masywu skalnego fliszu karpackiego. Bierze udział w realizacji licznych projektów badawczych krajowych i zagranicznych. Autor ok. 100 artykułów, opublikowanych w czasopismach naukowych oraz współautor 3 książek.

Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku-Oliwie, który swoją działalność rozpoczął w roku 1953, prowadzi badania naukowe dla celów gospodarki wodnej, budownictwa hydrotechnicznego i inżynierii morskiej w ramach takich dyscyplin naukowych jak: mechanika płynów, geomechanika oraz teoria budowli inżynierskich. Większość dużych obiektów hydrotechnicznych w Polsce (np. zapory w Tresnej, Włocławku, Solinie, Koronowie, Port Północny czy Kanał Piastowski) zaprojektowano przy udziale Instytutu, który prowadził również badania i pomiary zagranicą (Irak, Libia, Senegal, Wietnam, Algieria, Kuba, Maroko, Syria, Jugosławia, Holandia, Nigeria). W Instytucie pracują obecnie 62 osoby, w tym 34 pracowników naukowych. Instytut posiada prawo nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwa. Od 1 grudnia 2002 działa w nim Europejskie Centrum Doskonałości Inżynierii Środowiska i Mechaniki CEM.