4 lipca 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: Genetyków gra w Pana Boga
Od inżynierii genetycznej, (o której mówi się już bardzo dawno i zdziwienie u niektórych budzi fakt, że zaczęła się tylko 38 lat temu), poprzez biotechnologię (30 lat), biolodzy doszli do nowej umiejętności, wiedzy i (w przyszłości) technologii, czyli biologii syntetycznej. O wszystkich tych działach nauki mówi się, że są igraniem z przyrodą lub też grą w Pana Boga.
Z wykładu dowiemy się, co nowego pojawiło się wraz z pojęciem biologii syntetycznej. Wyrosła z świadomości, że umiemy już wiele elementów komórkowych sami syntetyzować z najprostszych składników, handlowo dostępnych. Tak jest z kwasami nukleinowymi i białkami. Publikowane są także prace opisujące pierwsze składanki skomplikowanych struktur – chromatynę, rybosomy, sztuczne chromosomy, sztuczne błony komórkowe.
Biologia syntetyczna postawiła jako cel składanie życia z gotowych elementów: biologiczne lego. Stawia sobie jako cel tworzenie nowego kodu genetycznego – nowych, nie istniejących w przyrodzie białek i kwasów nukleinowych. Jednym słowem imitację, ale nie powtórzenie dzieł ewolucji. Czym to się może skończyć, nie wiemy. Na razie dobrze jest wiedzieć, że do takich prac zabrali się już biolodzy w kilku krajach i że ich tworom przepowiada się szybką komercjalizację.
Wykładowca: Prof. dr hab. Magdalena Fikus, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie
Kręgiem zainteresowań zawodowych prof. Magdaleny Fikus w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie są genetyka i biofizyka. Prof. Fikus prowadzi także wykłady akademickie w warszawskich uczelniach wyższych. Jest członkiem Rad Naukowych IBB PAN i Międzywydziałowego Studium Biotechnologii PW. Jest Przewodniczącą Rady Upowszechniania Nauki przy Prezesie PAN, wiceprezesem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, a także członkiem Rady Programowej w Centrum Nauki Kopernik. Wiele uwagi poświęca popularyzacji osiągnięć naukowych - jest współorganizatorką odbywających się od wielu lat Warszawskich Festiwali Nauki, autorką książek popularnonaukowych i rozdziałów w podręcznikach biologii molekularnej. Jest też pomysłodawczynią i współorganizatorką Warszawskiej Kawiarni Naukowej, Szkoły Biologii Molekularnej Festiwalu, inicjatorką szkoły popularyzacji matematyki. Napisała dziesiątki popularyzatorskich artykułów, udzieliła dziennikarzom setek wywiadów, także w audycjach radiowych i telewizyjnych. Zainicjowała cykliczna 45. minutową audycję o problemach nauki w Radio TOK FM. Jest współorganizatorką i inicjatorką Stowarzyszenia Europejskich Spotkań z Nauką (European Science Events Association, EUSCEA), jest także ekspertem krajowym w European Science in Society Program Committee w Brukseli. Za swoją działalność popularyzatorską otrzymała m.in. nagrodę "Problemów" i "Kuriera Polskiego, nagrodę im. Hugona Steinhausa, nagrodę im. Bronisława Filipowicza, nagrodę Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Nagrodę Prezesa PAN, Nagrodę Rektora UW, Nagrodę Miasta Stoł. Warszawa. Laureatka tytułu „Fenomena Roku”, przyznanego przez Tygodnik Przekrój oraz tytułu „Popularyzatora Nauki” przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.
Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie powstał w roku 1957. Jego profil naukowy ewoluował od klasycznej biochemii i chemii fizycznej do uprawianej obecnie biologii molekularnej. Badania prowadzone w Instytucie mają duże znaczenie dla medycyny (inżynieria genetyczna, badanie genotypów bakterii i innych prostych organizmów). Instytut zatrudnia około 200 pracowników naukowych, prowadzi studia doktoranckie dla absolwentów wydziałów biologii, chemii, fizyki, nauk rolniczych i medycyny oraz liczne prace magisterskie, także studentów spoza Warszawy. Mieści się w nim również obecnie Centrum Doskonałości Biotechnologii Molekularnej, powołane w ramach 5 Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz Centrum Polsko-Francuskie Biotechnologii Roślin.
11 lipca 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: Apokaliptyka i apokalipsy
Od organizatorów:
Apokaliptyka (za Encyklopedią PWN) jest nurtem piśmiennictwa judaistycznego i wczesnochrześcijańskiego II w. p.n.e.–I w. n.e., który posługiwał się gatunkiem literackim zwanym apokalipsą.
Apokalipsa – w terminologii judaistycznej i chrześcijańskiej literatury religijnej, to opis szczególnego rodzaju proroctwa, dotyczącego tego, co ma się wydarzyć w dniach ostatecznych, przekazywanego przez Boga wybranemu prorokowi. W Starym Testamencie księgą apokaliptyczną jest Księga Daniela. Najbardziej znaną apokalipsą jest "Apokalipsa świętego Jana stanowiąca ostatnią część Nowego Testamentu, zwana pierwotnie Objawieniem Jana.
Od II w. n.e. powstawało wiele różnych apokalips, zarówno chrześcijańskich jak i żydowskich. Oprócz ogólnie znanego nowotestamentowego Objawienia Jana, Muratori i Klemens Aleksandryjski wspominają w swoich dziełach o Apokalipsie Piotra, która jednak nie zachowała się w całości do naszych czasów. Inne apokalipsy, których fragmenty dotrwały do czasów dzisiejszych, to Apokalipsa Adama i Ewy (autorstwa prawdopodobnie Epifanusa), oraz Apokalipsa Eliasza, której autorstwo przypisuje się Apostołowi Łukaszowi.
Wykładowca: Ksiądz prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga, Biskup Pelpliński
Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Jan Bernard Szlaga jest profesorem biblistyki W latach 1981-84 pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologii w KUL , zaś w latach 1984-88 sprawował obowiązki prorektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Był wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownym w Lublinie. Obecnie jest profesorem Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie oraz Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie od 1991 r. jest profesorem zwyczajnym na Wydziale Filologiczno-Historycznym. Od 1988 roku sprawował funkcję Biskupa Pomocniczego ówczesnej Diecezji Chełmińskiej, zaś od 1992 r. jest Biskupem Pelplińskim. Od 1996 roku pełni również funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski, jest członkiem Rady do spraw Ekumenizmu oraz członkiem Dialogu pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski, a Polską Radą Ekumeniczną. Jest autorem ponad 350 publikacji, książek, zbiorowych prac książkowych, recenzji, wywiadów, artykułów, felietonów, opracowań encyklopedycznych.
18 lipca 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: Światowy Dzień Wody
Woda na całym świecie staje się jednym z najważniejszych surowców i środków do życia. Dziś dostęp do wody do picia, do celów sanitarnych, przemysłowych, rolniczych czy rekreacyjnych jest coraz trudniejszy. Woda powoduje też wiele problemów w postaci znanych kataklizmów takich jak powodzie, susze czy gradobicia. Woda ma również ogromne znaczenie przyrodnicze w zachowaniu ekosystemów wodnych.
W 1992 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych ustanowiło Światowy Dzień Wody (World Water Day), który jest obchodzony, co roku 22 marca. Każdego roku obchody ŚDW odbywają się pod wybranym hasłem i poświęcone są wybranej bardzo istotnej problematyce związanej z szeroko pojętą gospodarką wodną.
Celem ŚDW jest stałe informowanie społeczeństw, że woda jest niezbędna do życia wszelkich istot na kuli ziemskiej, egzystencji świata roślinnego i działalności gospodarczej. Istotnym problemem jest to, że zasoby wodne na kuli ziemskiej są ograniczone. Należy, więc uświadamiać społeczeństwo, że zasoby wodne muszą być chronione i należycie wykorzystywane, a przede wszystkim, że wody nie można marnować.
Wykładowca: Prof. dr hab. inż. Wojciech Majewski, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Prof. Wojciech Majewski jest jednym z najwybitniejszych polskich hydrotechników, międzynarodowym ekspertem w dziedzinie budownictwa wodnego i gospodarki wodnej. W latach 2000-2004 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Budownictwa Wodnego PAN. Obecnie jest członkiem Rady Naukowej IBW.
Jego praca polega m.in. na prognozowaniu skutków różnych rozwiązań technicznych na otaczające środowisko i znajdowaniu optymalnych rozwiązań. Problematyka ta jest dla Profesora szczególnie interesująca ze względu na konieczność połączenia rozwoju gospodarczego kraju z wymogami przyrodniczymi i ekologicznymi. Profesor Majewski wielokrotnie stawał na czele zespołów ekspertów, zajmujących się problematyką budownictwa wodnego. Dzięki swoim badaniom nad prognozowaniem zatorów lodowych i powodzi przez nie powodowanych został przewodniczącym Sekcji Problemów Lodowych w Międzynarodowej Asocjacji Badań Hydraulicznych. Pełnił tę funkcję przez dwie dwuletnie kadencje. Uczonego z Polski wybrano niespodziewanie na to stanowisko, mimo że do tej pory krajami dominującymi w tej problematyce były Stany Zjednoczone, Kanada, Szwecja, Norwegia i Niemcy. Ostatnio opublikował monografię nt. przepływu w rzekach przy wystąpieniu zjawisk lodowych.
We współpracy z Komitetem Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk przez 25 lat był organizatorem Ogólnopolskiej Szkoły Hydrauliki – specjalistycznego forum, na którym prezentowane są najnowsze osiągnięcia naukowe w dziedzinie hydrauliki wód śródlądowych. Jest wiceprzewodniczącym Komitetu Gospodarki Wodnej PAN oraz członkiem Komitetu Planeta Ziemia PAN. W ramach tego Komitetu opublikował ostatnio broszurę o charakterze popularno-naukowym pt. Woda – jakim celom służy i jak ją wykorzystywać. Zajmuje się również działalnością dydaktyczną - na Politechnice Gdańskiej prowadzi wykłady z gospodarki wodnej w języku angielskim dla specjalistycznego studium „Environment Protection and Management”. Opublikował ponad 300 prac w języku polskim i angielskim. Wypromował 6 doktorów nauk technicznych. Był recenzentem wielu prac doktorskich, habilitacyjnych oraz oceny dorobku na tytuł profesora. Obecnie w IMGW uczestniczy w realizacji projektu pt. Wpływ klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo.
Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku swoją działalność rozpoczął w roku 1953, prowadzi badania naukowe dla celów gospodarki wodnej, budownictwa hydrotechnicznego i inżynierii morskiej w ramach takich dyscyplin naukowych jak: mechanika płynów, geomechanika oraz teoria budowli inżynierskich. Większość dużych obiektów hydrotechnicznych w Polsce (np. zapory w Tresnej, Włocławku, Solinie, Koronowie, Port Północny czy Kanał Piastowski) zaprojektowano przy udziale Instytutu, który prowadził również badania i pomiary zagranicą (Irak, Libia, Senegal, Wietnam, Algieria, Kuba, Maroko, Syria, Jugosławia, Holandia, Nigeria). W Instytucie pracują obecnie 62 osoby, w tym 34 pracowników naukowych. Instytut posiada prawo nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwa.
26 lipca 2008 roku, godz. 2000
Tytuł: "Pij mleko - będziesz..."
Mleko jest płynem biologicznym, pokrywającym wszystkie potrzeby pokarmowe noworodków ssaków, a więc także człowieka. Skład mleka jest swoisty gatunkowo, a konsekwencją tego są problemy, z jakimi borykają się noworodki, karmione mlekiem pochodzącym od samic innych gatunków. Mleko kobiety zawiera także mnóstwo różnorodnych składników dodatkowych, w tym wiele elementów zapewniających odporność: przeciwciała, cytokiny, czynniki wzrostowe, komórki odpornościowe czy związki o aktywności przeciwbakteryjnej. Wpływają one na rozwój układu nerwowego, pokarmowego i odporności karmionych piersią osesków, toteż generalnie są one zdrowsze, rzadziej zapadają na alergie i choroby infekcyjne, częściej także są szczuplejsze od rówieśników karmionych sztucznie. Takie bowiem karmienie osesków,głównie w oparciu o mleko krowie, często prowadzi do występowania u nich zaburzeń żywieniowych i/lub odpornościowych, związanych z nietolerancją białek mleka krowiego lub nieprzyswajaniem laktozy, a także z reakcją alergiczną na białka mleka. Badania przesiewowe wykazują jednak, że astmatyczne matki stanowią istotny czynnik ryzyka rozwoju astmy i atopii u dzieci, a czynnikiem aktywnie przenoszącym podatność na astmę jest karmienie piersią.
Mleko krowie zawiera ponad 20 białek, potencjalnych alergenów, którymi głównie są kazeina i β-laktoglobulina, wchodząca w skład białek serwatki. Mleko kóz (a także klaczy i wielbłądzic) rzadziej wywołuje objawy uczulenia jelitowego i systemowego, można także wyselekcjonować odmiany kóz, których mleko jest znacznie mniej groźne dla ludzkich osesków niż mleko krowie.
Z drugiej strony – mleko i mięso przeżuwaczy zawierają znaczne ilości izomerów sprzężonego kwasu linolenowego (CLA), a niektóre z nich wydają się wywierać szczególnie korzystny, długoterminowy wpływ na zdrowie ludzi. Przykładem mogą być obserwacje, prowadzone na dużej populacji kobiet w Szwecji, w których wykazano, iż liczba przyjmowanych dziennie posiłków mlecznych o wysokiej zawartości tłuszczów, a zwłaszcza wzbogaconych w CLA, jest ujemnie skorelowana z występowaniem raka jelita grubego.
Te i inne najnowsze informacje na temat mleka będą przedmiotem kolejnego wykładu, na który zapraszamy w ramach Letnich Spotkań z Nauką!
Wykładowca: Prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta, Uniwersytet Warszawski, Zakład Fizjologii Zwierząt, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa
Prof. Krystyna Skwarło-Sońta (e-mail: kss@biol.uw.edu.pl) jest pracownikiem naukowym Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i prodziekanem tego wydziału. W Zakładzie Fizjologii Zwierząt Kręgowych Instytutu Zoologii zajmuje się fizjologią porównawczą zwierząt, zwłaszcza neuroimmunologią i regulacją hormonalną. Jest autorką wielu prac naukowych, książek popularnonaukowych i artykułów. Piastuje funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, jest członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz Neuroimmunological Society.
Uniwersytet Warszawski powstał w roku 1816 roku z inicjatywy S.K. Potockiego i S. Staszica jako Królewski Uniwersytet Warszawski. W okresie rozbiorów wielokrotnie zamykany w wyniku carskich represji. Od 1915 roku działa jako polska uczelnia, zaś w latach 30-tych otrzymuje imię J. Piłsudskiego. Uniwersytet liczy wówczas 9 wydziałów. W okresie II wojny światowej działa w konspiracji. Obecnie uczelnia ma 18 wydziałów, ok. 5,5 tys. pracowników akademickich i kształci ponad 60 tys. studentów.
1 sierpnia 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: “Między diamentem, a grafenem, czyli o różnorodności odmian węgla”
Węgiel jest jednym z najbardziej interesujących pierwiastków. Wystarczy przypomnieć, że życie na ziemi opiera się na węglu. Każda komórka naszego ciała zawiera związki węgla. Dlatego, dla zrozumienia zagadki życia konieczne jest zrozumienie własności węgla w czystej postaci.
A czysty węgiel może występować w różnych postaciach silnie różniących się własnościami. Jeszcze 20 lat temu uważano, że węgiel występuje w trzech postaciach: twardy przeźroczysty diament, który nie przewodził prądu elektrycznego, miękki, szary z metalicznym połyskiem, przewodzący grafit i bezpostaciowa sadza. Dziś już nie mówimy o sadzy jako o postaci węgla. Okazało się bowiem, że sadza jest mieszaniną bezpostaciowego węgla i różnych nieznanych wcześniej form pierwiastkowego węgla.
Historia, którą chcę opowiedzieć zaczęła się z odkryciem fulerenu C60 – sferycznej cząsteczki zawierającej 60 atomów węgla. Potem odkryto inne wieloatomowe cząsteczki węgla, w śród nich nanorurki węglowe. Wszystkie te cząsteczki- molekuły mogą tworzyć ciała stałe, kryształy lub polimery, które nazywamy fulerytami. Znane są też takie nanocząsteczki (cząstki o rozmiarach nanometrów – 1 nm = 1/1000 000 000 m) jak rożki, stożki czy cebulki węglowe. Odkrycie tych cząstek skłoniło uczonych do przyjrzenia się naturalnym postaciom węgla. Opowiem krótko o szungicie – węglu który się nie pali i jest starszy niż życie roślinne na Ziemi.
Niedawno okazało się, że można uzyskać pojedynczą warstwę grafitu – nazywamy ją grafenem. Jest to materiał o niezwykłych własnościach fizycznych.
Galerię istniejących postaci węgla można i należy uzupełnić o postaci przewidziane teoretycznie. Nie wiadomo, czy istnieją w przyrodzie. Jeszcze ich nie zidentyfikowano. Ale ze względu na niezwykłe własności podjęte są próby ich syntezy.
Trwają też próby tworzenia układów elektronicznych w oparciu o materiały węglowe a nie krzem, który jest obecnie podstawowym materiałem układów elektronicznych. Być może XXI wiek okaże się wiekiem węgla.
Wykładowca: Dr hab.Maria Augustyniak - Jabłokow, Instytut Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu
Dr hab. Maria Augustyniak-Jabłokow, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, specjalność: fizyka metali – badania rentgenowskie. Od roku 1987 pracuje w Zakładzie Radiospektroskopii Ciała Stałego Instytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu. Prowadzi badania metodą elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR) w kryształach. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji w czasopismach naukowych o międzynarodowym zasięgu.
Instytut Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu powstał w roku 1975 z połączenia kilku wcześniej istniejących laboratoriów. Obecnie w 13 zakładach zatrudnia około 130 pracowników naukowych, którzy prowadzą badania w zakresie fizyki magnetyzmu, fizyki dielektryków i radiospektroskopii. Jedna z pracowni zajmuje się badaniami w zakresie niskich temperatur. Instytut posiada dużo unikalnej aparatury i prowadzi szeroką współpracę międzynarodową, również w formie Europejskich Centrów Doskonałości.
8 sierpnia 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: „Apteka z głębin – organizmy morskie w służbie medycyny”
Morza i oceany stanowią ponad 70% powierzchni kuli ziemskiej. Żyje w nich kilkaset tysięcy opisanych gatunków roślin i zwierząt. Wiele z nich służy człowiekowi jako źródło pożywienia i innych pożytecznych substancji. W trakcie wykładu przedstawione zostaną przede wszystkim zagadnienia dotyczące wykorzystania organizmów morskich jako źródła związków chemicznych o unikalnej strukturze - aktywnych farmakologicznie. Dowiemy się m.in. jakie są przyczyny wzmożonego rozwoju farmakologii morskiej w ostatnich latach, jak wygląda droga od odkrycia związku aktywnego pochodzenia morskiego do wprowadzenia leku na rynek. Przedstawione będą również wybrane, najciekawsze przykłady stosowanych leków pochodzących z morza.
Wykładowca: Doc. dr hab. Ksenia Pazdro. Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie
Doc. dr hab. Ksenia Pazdro jest chemikiem morza, absolwentką Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego. Doktor habilitowany nauk o ziemi w zakresie oceanologii (2007). Pracownik naukowy Zakładu Chemii i Biochemii Morza Instytutu Oceanologii PAN. Specjalizuje się w badaniach obiegu związków organicznych w środowisku morskim. W kręgu zainteresowań doc. Kseni Pazdro znajdują się zwłaszcza różnego typu zanieczyszczenia organiczne, a w szczególności ich biodostępność i akumulacja w organizmach. Jest autorką licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych w tym zakresie. Uczestniczyła w wielu rejsach morskich na statkach badawczych na Bałtyku i Atlantyku. Jest członkiem Sekcji Chemii Morza Komitetu Badań Morza PAN. Wiele uwagi poświęca również popularyzacji osiągnięć naukowych i wiedzy o morzu – aktywnie uczestniczy w odbywających się od wielu lat Festiwalach Nauki (Bałtyckich i Warszawskich), w seminariach organizowanych dla ludzi morza przez Związek Miast i Gmin Morskich, prowadzi także wykłady dla słuchaczy Uniwersytetu III wieku.
Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie powstał w roku 1983 jako kontynuacja działającej od 1953 roku Morskiej Stacji PAN. Zatrudnia 162 pracowników, w tym 20 profesorów i docentów i 38 doktorów. IO PAN jest siedzibą Komitetu Badań Morza PAN, ma prawa nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk o Ziemi w dziedzinie oceanologii, jest właścicielem statku naukowego S/Y „OCEANIA”. W Instytucie mieści się również obecnie Europejskie Centrum Doskonałości Morza Szelfowego CeSSS (Centre of Excellence for Shelf Seas Science).
15 sierpnia 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: Od cząsteczki do kryształu
Wykładowca spróbuje przekonać słuchaczy o tym, że warto zajmować się kryształami. Podczas wykładu odbędziemy wirtualną wycieczkę do „Kaplicy Sykstyńskiej Kryształów”, miejsca, gdzie znajdują się największe znane obecnie na świecie kryształy powstałe w naturalny sposób. Poznamy różne typy kryształów i oddziaływania decydujące o tym, że dany kryształ ma takie a nie inne właściwości fizyczne i chemiczne. Dowiemy się co to jest kryształ molekularny oraz czym zajmuje się chemia supramolekularna, zobaczymy też, że melamina, która zdobyła rozgłos przez dodawanie jej do mleka w Chinach, może być interesująca z innego powodu. Przekonamy się, że jeden z typów oddziaływań międzycząsteczkowych występujących w kryształach (wiązania wodorowe) jest „wykorzystywany” przez jaszczurki, drzewa, owady... inny z kolei przez gekony. Skupimy uwagę na mechanizmie powstawania kryształu czyli na zjawisku krystalizacji i dowiemy się jak można praktycznie wykorzystać fakt, że krystalizacja jest procesem egzotermicznym. Omawiane zagadnienia będą zilustrowane krótkimi filmami i animacjami.
Wykładowca: Dr hab. Mariusz Krzysztof Marchewka, Zakład Spektroskopii Molekularnej, Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN, ul. Okólna 2, 50-422 Wrocław, email: M.Marchewka@int.pan.wroc.pl
Dr hab. Mariusz Krzysztof Marchewka ukończył fizykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Po studiach rozpoczął pracę w Instytucie Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie zajmował się spektroskopią ciała stałego (w podczerwieni i fotoakustyczną). Następnie swoją pracę naukową kontynuował w Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN w Zakładzie Spektroskopii Molekularnej, gdzie początkowo zajmował się badaniem monokryształów kwaśnych soli kwasu siarkowego i selenowego z wiązaniem wodorowym metodami spektroskopii oscylacyjnej w świetle spolaryzowanym. Obecnie jego naukowe zainteresowania skupiają się na praktycznych aspektach hodowli krystalicznych kompleksów kwasowo-zasadowych metodą powolnego odparowywania wodnych roztworów, spektroskopii oscylacyjnej i przemianach fazowych kryształów molekularno-jonowych z wiązaniami wodorowymi oraz na nowych materiałach molekularnych do optyki nieliniowej. Jest autorem lub współautorem 72 publikacji.
Instytut Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN jest jednym z największych instytutów fizycznych w Polsce. Zatrudnia obecnie ok. 200 pracowników, w tym 35 profesorów i docentów. Tematyka badawcza Instytutu obejmuje wszechstronne badania fizykochemiczne struktury ciała stałego oraz jej wpływu na własności fizyczne, chemiczne i spektroskopowe, ze szczególnym naciskiem położonym na badania w niskich temperaturach. Specjalnością Instytutu są: badania magnetyczne, badania nadprzewodników, fizyka przemian fazowych oraz spektroskopia molekularna. Instytut posiada nowoczesne wyposażenie aparaturowe i dzięki wysokokwalifikowanej kadrze naukowej może prowadzić badania na światowym poziomie oraz szkolić młodych pracowników naukowych. W Instytucie istnieje studium doktoranckie, a także prowadzone są prace dyplomowe studentów uczelni polskich i zagranicznych. Dotychczas Rada Naukowa Instytutu nadała 132 stopnie doktora nauk fizycznych i chemicznych oraz przeprowadziła 37 przewodów habilitacyjnych z fizyki i chemii.
22 sierpnia 2009 roku, godz. 2000
Tytuł: Australia – przyroda, kultura, cywilizacja
Wykład poświęcony jest prezentacji odległego kontynentu australijskiego (ze względu na ograniczenie czasu wykładu i bogatą tematykę, na wykład o Oceanii zapraszamy w przyszłym roku). Wykładowca pięciokrotnie odwiedzał Australię, za każdym razem przemierzając tysiące kilometrów i zwiedzając najciekawsze miejsca, poznając przyrodę, ludzi, miejscową kulturę i obyczaje. Po krótkim wstępie, zawierającym encyklopedyczne informacje na temat geografii i historii kontynentu, wykładowca zaprosi uczestników wykładu na wspólne „podróżowanie” po Australii, ilustrując „podróż” wieloma fotografiami, które najlepiej pokazują wielki urok tego egzotycznego miejsca na Ziemi.
Wykładowca: Doc. dr hab. inż. Lesław Zabuski, Instytut Budownictwa Wodnego PAN, 80-328 Gdańsk, ul. Kościerska 7, tel. 0-58 552 20 11, e-mail: lechu@ibwpan.gda.pl
Doc. Lesław Zabuski jest pracownikiem naukowym w IBW PAN w Gdańsku od ponad 35 lat. Wybitny specjalista w zakresie mechaniki skał. Jego prace badawcze koncentrują się na obszarze Karpat, gdzie zajmuje się zagadnieniami procesów deformacji i stateczności masywu skalnego fliszu karpackiego. Bierze udział w realizacji licznych projektów badawczych krajowych i zagranicznych. Autor ok. 100 artykułów, opublikowanych w czasopismach naukowych oraz współautor 3 książek.
Instytut Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku-Oliwie, który swoją działalność rozpoczął w roku 1953, prowadzi badania naukowe dla celów gospodarki wodnej, budownictwa hydrotechnicznego i inżynierii morskiej w ramach takich dyscyplin naukowych jak: mechanika płynów, geomechanika oraz teoria budowli inżynierskich. Większość dużych obiektów hydrotechnicznych w Polsce (np. zapory w Tresnej, Włocławku, Solinie, Koronowie, Port Północny czy Kanał Piastowski) zaprojektowano przy udziale Instytutu, który prowadził również badania i pomiary zagranicą (Irak, Libia, Senegal, Wietnam, Algieria, Kuba, Maroko, Syria, Jugosławia, Holandia, Nigeria). W Instytucie pracują obecnie 62 osoby, w tym 34 pracowników naukowych. Instytut posiada prawo nadawania stopnia doktora nauk technicznych w dziedzinie budownictwa. Od 1 grudnia 2002 działa w nim Europejskie Centrum Doskonałości Inżynierii Środowiska i Mechaniki CEM.
