Cmentarz rosyjskich jeńców wojennych
z czasów I wojny światowej
Widok ogólny obozu jenieckiego w Czersku
Na południowy zachód od Czerska, w lesie w pobliżu wioski Łukowo znajduje się cmentarz rosyjskich jeńców wojennych z okresu I wojny światowej. W latach 1914-17 w pobliżu zlokalizowany był niemiecki obóz jeniecki, "Kriegsgefangenelager Czersk", gdzie zgromadzono jeńców rosyjskich z rozbitej Armii Samsonowa z rejonu Nidzicy. Obóz stanowił filię większego obozu jenieckiego z Tucholi. W filii w Czersku przebywało kilkadziesiąt tysięcy jeńców. Część z nich mieszkała w barakach (patrz fotografie archiwalne poniżej), zaś część w ziemiankach w lesie. Zwłaszcza w tej części obozu panowały choroby i ogromna śmiertelność. Zmarłych chowano w zbiorowych mogiłach na polowym cmentarzu zlokalizowanym w pobliżu tego fragmentu obozu.
Jeńcy rosyjscy na terenie obozu
Obecnie po obozie nie zachowały się widoczne ślady, zaś pozostał cmentarz jeniecki. Na terenie o powierzchni 1,5 ha pochowanych ok. 4,5 tys. jeńców. Na betonowych krzyżach przymocowane są blaszki z wykutymi numerami i nazwiskami (wiele z nich to z polska brzmiące nazwiska). W centralnym punkcie cmentarza stoi pomnik w kształcie kamiennego kopca-piramidy, autorstwa Grzegorza Trzowskiego, wzniesiony już za polskich czasów po I wojnie światowej. Zdjęcia archiwalne zaczerpnięto ze strony: www.chem.univ.gda.pl/~tomek/opisy/koronowo.htm. Tam też można znaleźć inne archiwalne fotografie z tego okresu.